Autyzm dziecięcy określany jest jako całościowe zaburzenie w rozwoju dzieci, które rozpoczyna się w początkowym etapie ich życia. Obecnie autyzm u dziecka udaje się diagnozować wcześnie, dzięki czemu jest olbrzymia szansa na poprawę funkcjonowania dziecka, a w związku z tym na samodzielne życie. Już na początku tego wpisu jako rodzice chłopca z autyzmem pragniemy wlać nadzieję, że dzisiejsza terapia i medycyna w powiązaniu z zaangażowaniem rodziców to realna szansa na zmianę i poprawę stanu dziecka.

Co to jest autyzm u dziecka?

Złożone czynniki zaburzające rozwój dziecka powodują dysfunkcje w funkcjonowaniu dziecka. Rozwój dziecka jest nieharmonijny. W przypadku każdego dziecka z diagnozą autyzmu deficyty rozwojowe są nieco inne, możliwe jest jednak wyszczególnić zakres najczęściej powtarzanych się objawów autyzmu dziecięcego. Należą do nich problemy z komunikacją, trudności w interakcjach społecznych, sztywne zachowania, nadwrażliwość lub zbyt małe odczuwanie zmysłów, agresja. W zależności od wieku dziecka w momencie rozpoznania zaburzenia objawy autyzmu kształtować się mogą nieco inaczej.

Objawy autyzmu u niemowląt

Nie ma szablonowych ram czasowych, w których należy rozpocząć diagnozę dziecka w kierunku autyzmu. W tym miejscu chcemy podkreślić, że im wcześniej, tym lepiej. Jeżeli mama, tata, opiekunowie mają przekonanie, że ich własne dziecko ma niepokojące objawy czy zachowania, my z doświadczenia i z głębi serca zalecamy konsultację dziecka z lekarzem i terapeutą. Jesteśmy przekonani, że lepiej dmuchać na zimne, niż przespać czas, który mógłby być potrzebny na leczenie i terapię dziecka.

Niepokojące objawy autyzmu u dziecka mogą pojawić się już w okresie niemowlęcym. Wśród spektrum zachowań autystycznych u niemowląt wyróżnić można:

• brak spontanicznego uśmiechu, radości na widok bliskich – rodziców czy rodzeństwa
• maluch nie odwzajemnia uśmiechu i nie rozpoznaje twarzy
• uboga mimika twarzy – brak lub twarz wyraża ograniczone emocje
• dziecko mało gaworzy lub gaworzy w sposób monotonny
• maluszek wydaje się być nieobecny – nie poszukuje kontaktu wzrokowego
• brak zainteresowania interakcją z najbliższymi
• niechęć do przytulania, głaskania i bliskości

W zależności od problemów w rozwoju objawy autyzmu u dziecka mogą być słabsze lub silniejsze, dlatego też mogą występować tylko niektóre z nich, a inne są w tym momencie niedostrzegalne. Jednak każda nasza wątpliwość w tym zakresie to idealny moment na zweryfikowanie tego ze specjalistami.

Objawy u starszych dzieci

W przypadku starszych dzieci mogą pojawić się dodatkowe objawy autystyczne. Zdarza się, że rodzice nie zauważają zaburzonego rozwoju dziecka w okresie niemowlęcym lub też z różnych przyczyn nie udali się w celu weryfikacji niepokojących zachowań. W miarę rozwoju dziecka i nabywania dodatkowych umiejętności, których rozwój jest nieprawidłowy, zaczynają dominować kolejne objawy autystyczne.

W grupie zachowań starszych dzieci z autyzmem wyszczególnić należy: 

• agresja i autoagresja
• dziecko nie wskazuje palcem
• brak reakcji na pytania, polecenia i wypowiedzi innych osób
• brak rozwoju mowy, mowa ograniczona w rozwoju nieadekwatna do wieku
• trudności z komunikacją w szerokim znaczeniu tego słowa (zachowanie, gesty, mowa)
• unikanie kontaktu wzrokowego 
• stereotypowe zachowania 
• konieczność funkcjonowania w określonym schemacie, rutyna zachowań
• brak naśladownictwa
• lęk i agresja na nadwrażliwości w dotyku, dźwiękowe, smakowe, zapachowe

Czy warto i należy porównywać rozwój mojego dziecka z rówieśnikami?

Pojawiające się objawy należy ściśle porównywać z wiekiem dziecka. Dotyczy to zarówno wieku niemowlęcego, jak i późniejszego. Zrozumiałym jest fakt, że każde zdrowe dziecko rozwija się nieco inaczej w stosunku do rówieśnika. Jednak warto i należy porównywać to, co nas niepokoi, i to, co wydaje nam się odmiennością. 

Przykładowo rozwój poprawnej mowy należy porównywać w zakresie poprawnej mowy przeciętnego dziecka w tym samym wieku, spontaniczną zabawę w zestawieniu z zabawą dziecka w podobnym przedziale wiekowym. W przypadku autyzmu u dziecka dalszy progres zaburzonych sfer rozwojowych bez podjęcia terapii i leczenia nie istnieje lub jest znikomy, stąd w dalszym czasie różnice w rozwoju dziecka z autyzmem a dziecka neurotypowego pogłębiają się coraz bardziej. Dlatego podkreślamy raz, że szybka i prawidłowo postawiona diagnoza to olbrzymia możliwość, aby niezwłocznie podjąć próby wsparcia w prawidłowym rozwoju dziecka z autyzmem.

Autyzm – objawy u dziecka to czas na zmiany

Diagnoza autyzmu u dziecka to wielokrotnie okres żalu i niedowierzania. W przypadku naszego dziecka nie było inaczej. Dzisiaj pragniemy jednak napisać, że warto podjąć olbrzymi trud w walce o poprawę funkcjonowania i zdrowia dzieci z autyzmem. Każdy przypadek jest odmienny, jednak stajemy na pozycji, że warto zrobić wszystko, co możliwe, aby dać szansę pozytywnym zmianom zaistnieć. Osobiście uważamy wbrew obiegowym opiniom, jakoby autyzm to nie choroba, iż bardzo istotna, często kluczowa jest ogólna kondycja organizmu, więc jest to próba eliminacji czynników, które doprowadziły do powstania objawów autystycznych. Równocześnie polecamy wsparcie rozwoju przez dedykowanych specjalistów: psychologów, logopedów, terapeutów motoryki małej i integracji sensorycznej SI. Do pracy z dzieckiem w domu polecamy sprawdzone: pomoce edukacyjne i pomoce logopedyczne. Każdy poświęcony czas w poprawę funkcjonowania dziecka to inwestycja w Jego szansę na zwyczajne życie i radzenie sobie w przyszłości.

Powodzenia!